Giriş

Helal kavramı, İslami hukuk kapsamında tüketilmesi uygun ürün ve hizmetleri tanımlar. Ancak günümüzde helal belgelendirme yalnızca dini gerekliliklere dayanmaz. Aynı zamanda gıda güvenliği, hijyen, kalite ve izlenebilirlik kriterlerini de içerir. Dolayısıyla süreç çok boyutlu bir uygunluk değerlendirmesi haline gelmiştir. Bu noktada HAK akrediteli Helal Sertifikası, hem İslami kurallara hem de uluslararası standartlara dayalı güvenilir bir doğrulama mekanizması sunar.

Akreditasyonun Bilimsel ve Teknik Önemi

Akreditasyon, bağımsız bir otoritenin belgelendirme kuruluşlarının yetkinliğini denetlediği süreçtir. Ayrıca bu sistem ISO/IEC 17011 ve ISO/IEC 17065 standartlarına dayanır. Böylece belgelendirme faaliyetlerinde tarafsızlık, şeffaflık ve karşılıklı tanınırlık sağlanır. HAK, Türkiye'nin ulusal helal akreditasyon kurumu olarak 2017 yılında kurulmuştur. Bunun yanında kurum, SMIIC (Standards and Metrology Institute for Islamic Countries) tarafından yayımlanan standartları esas alır. Bu yaklaşım sayesinde helal sertifikaları yalnızca dini ölçütlere göre değil; aynı zamanda uluslararası kabul görmüş kalite ve güvenlik ilkelerine göre de düzenlenir.

Helal Sertifikasyon Sürecinin Bilimsel Dayanakları

Helal belgelendirme, bütüncül bir risk yönetimi anlayışı üzerine kuruludur. Özellikle şu bileşenler sürecin temelini oluşturur:

• Hijyen ve gıda güvenliği: Sertifikasyon Codex Alimentarius'un General Principles of Food Hygiene kılavuzuna dayanır. Ayrıca ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi ile uyumludur.
• İzlenebilirlik: ISO 22005 standardı uyarınca tüm üretim aşamaları kayıt altına alınır. Böylece küresel tedarik zincirlerinde ürün bütünlüğü garanti altına alınır.
• Ayrıştırma ve kontaminasyon önleme: Helal ve helal olmayan ürünlerin karışmasını engellemek için HACCP prensipleri kullanılır. Bu yaklaşım özellikle et ve işlenmiş gıdalarda kritik öneme sahiptir.
• Tedarikçi yönetimi: Belgelendirme yalnızca tesisleri değil, tedarikçi zincirini de kapsar. Dolayısıyla hammadde ve katkıların helal uygunluğu sistematik biçimde doğrulanır.
• Denetim ve gözetim: Denetimler belgelendirme öncesinde ve sonrasında yürütülür. Bununla birlikte kritik değişikliklerde ek denetimler yapılır.

Uluslararası Ticarette Helal Sertifikasının Rolü

Helal sertifikalı ürünlerin küresel pazar değeri 2024 itibarıyla 2,1 trilyon USD'yi aşmıştır. Bu büyüklük, helal belgelendirmenin dini bir gereklilikten öteye geçtiğini gösterir. Sonuç olarak sertifika, küresel ekonominin stratejik unsurlarından biri haline gelmiştir.

• Orta Doğu ve Körfez ülkeleri: Sertifika olmadan pazara giriş çoğu zaman mümkün değildir.
• Güneydoğu Asya: Malezya ve Endonezya gibi ülkeler, sıkı ulusal helal düzenlemeleri uygular.
• Afrika: Helal tüketim alışkanlıkları hızla artar. Bu nedenle bölgedeki talep sürekli genişler.

HAK akreditasyonu, SMIIC standardizasyonu sayesinde karşılıklı tanınırlığı kolaylaştırır. Böylece ihracatçı işletmeler hem maliyet hem de zaman açısından avantaj elde eder.

Helal Belgelendirmenin Sektörel Uygulamaları

HAK akrediteli Helal Sertifikası çok farklı sektörlerde kullanılabilir. Özellikle şu alanlarda yaygındır:

• Gıda ve içecek: Et, süt, unlu mamuller ve işlenmiş gıdalar.
• Kozmetik ve kişisel bakım: Alkol, jelatin veya türevleri içermeyen ürünler.
• Kimyasallar ve katkılar: Enzimler, aroma vericiler ve koruyucular.
• Ambalaj ve tüketici ürünleri: Gıda ile temas eden kap ve ambalaj malzemeleri.

Her sektör için özelleştirilmiş denetim planları uygulanır. Böylece ürün gruplarına özgü riskler daha etkin biçimde kontrol altına alınır.

AGFOCERT'in Yetkinliği ve Bağımsızlığı

AGFOCERT, HAK tarafından akredite edilmiş bir helal belgelendirme kuruluşudur. Kuruluş denetim ve karar verme faaliyetlerini birbirinden ayırır. Böylece çıkar çatışmaları önlenir. Denetçiler gıda güvenliği, kalite yönetimi ve SMIIC helal standartları konusunda uzmandır. Ayrıca tarafsızlık ve gizlilik ilkeleri yazılı taahhütlerle güvence altına alınır. Bu yaklaşım sayesinde belgelendirme süreci güvenilirliğini korur ve uluslararası kabul görür.

Sonuç ve Değerlendirme

HAK akrediteli Helal Sertifikası, dini uygunluğun yanı sıra bilimsel ve teknik bir temele dayanır. Ayrıca kalite yönetimi, hijyen ve izlenebilirlik ilkelerini bütünleştirir. Sonuç olarak işletmelere sürdürülebilir rekabet avantajı sağlar. AGFOCERT gibi akredite kuruluşlar, şeffaf ve tarafsız süreçleriyle tüketici güvenini artırır. Bunun yanında markaların uluslararası pazarlara daha hızlı erişmesine katkıda bulunur. Dolayısıyla HAK akrediteli Helal Sertifikası hem bilimsel temelli bir yönetim aracı hem de stratejik bir ticaret aracı olarak değerlendirilebilir.

Kaynaklar

• SMIIC (2020). General Requirements for Halal Accreditation Bodies. İstanbul: Standards and Metrology Institute for Islamic Countries.
• Codex Alimentarius Commission (2023). General Principles of Food Hygiene CXC 1-1969. Rome: FAO/WHO.
• ISO (2018). ISO/IEC 17065: Conformity assessment - Requirements for bodies certifying products, processes and services. Geneva: ISO.
• ISO (2018). ISO/IEC 17011: Conformity assessment - Requirements for accreditation bodies accrediting conformity assessment bodies. Geneva: ISO.
• DinarStandard (2024). State of the Global Islamic Economy Report 2024. Dubai: Salaam Gateway.
• Helal Akreditasyon Kurumu (2024). Kurumsal Yayınlar. Ankara: HAK.

AGFOCERT Helal Belgesi Hizmetleri

İletişim

Linkler

• Helal Akreditasyon Kurumu (HAK)
• SMIIC - Standartlar ve Kılavuzlar
• HAK akreditasyonumuz